Werken aan vrede

Werken aan vrede is maar al te vaak ook een moeizaam gevecht. Het is de kunst om te kunnen volharden. De vaderlandse geschiedenis van Israël zoals die verteld wordt in de Bijbel, is in veel opzichten heel gewoon en net als bij andere volken soms onprettig nationalistisch gekleurd. Dat is echter niet het hele verhaal. Er licht af en toe iets op van een andere kijk op de geschiedenis, op geweld, op de ander en op zichzelf. Dat zet aan het denken, je kunt er van opschrikken of inspiratie uit opdoen. In dit tweeluik gaat het over een ten dode opgeschreven baby en over een jong meisje dat verloren lijkt in een vreemd land.

MEEGEROOFD ALS SLAVIN

Wat als geweld je overkomt

HUIVEREN • Dagelijks komen de verschrikkelijke beelden op ons af met oorlogsgeweld. Het lijkt er helemaal bij te horen. Even nog een laatste berichtgeving … Dat was het voor vandaag. Huiveren we dan niet meer, of alleen nog als het dichtbij komt?

Huiveren deed ik toen ik een preek hoorde over 2 Koningen 5. Kort wordt in dat bijbelhoofdstuk verteld over Naäman, de grote Aramese krijgsman, die een huidziekte heeft. Wat staat daar veel tussen de regels. Een groot krijgsman, ‘omdat de Heer hem een grote overwinning had gegeven’. Maar wat was hij nietig met zijn huidziekte. Een en al beperking die hij verborgen moest houden. Dan volgt er, haast tussen neus en lippen door: Wat heeft dat meisje moeten doorstaan tussen het van huis weggeroofd worden en als slavin terechtkomen in het huis van Naäman. Was ze misschien met velen en kon ze gruwelijk geweld enigszins ontwijken? Ze is vrouw – in die tijd niets in de ogen van de rovende soldaten en anderen! Boeken vol zijn er geschreven over waartoe een mens in staat is. Stel je voor ... één van mijn kleindochters ...

Het meisje heeft geen naam. Wel een titel: ‘slavin’. Ze doet niet alleen haar werk, ze leeft ook mee met het gezin. Dus komt ze met de opmerking dat haar meester helaas geen profeet heeft, zoals zij vroeger in haar land Samaria. Haar geloof spreekt hier boek­delen. Hoe vergevingsgezind klinkt ze, over bitterheid lees je niets. Dit kan alleen als je daar geloof en moed van God voor ontvangt.
Het verhaal eindigt met een groots moment, dat de genezen Naäman in de Here God gaat geloven. En wat zegt de profeet Elisa: ‘Hier is de gebruiksaan­wijzing’? Nee: ‘Ga in vrede’!

Marjolijn van der Haven-Verweij
KiZ-REDACTEUR


ARKJE VAN PAPIER

Wat merk je nu van God?

UIT HET WATER GERED • In een Joods gezin in Egypte – ze zijn daar als dwangarbeiders, slaven – wordt een zoon geboren. Het is een ‘tof’ jongetje, ziet de moeder: léven moet hij.

Zij legt zich niet neer bij het onvermijdelijke. Net zo min als haar dochter. En even later ook de prinses, dochter van de Farao van Egypte.
Een wrede boosaardige koning. Een angstige man. Bezorgd om het groeiend aantal buitenlanders in zijn land. Harde dwangarbeid leek eerst een goede oplossing. Maar nu moeten alle pasgeboren Joodse jongetjes gedood worden, verdronken in de rivier, voer voor de krokodillen.
Ach, kijk hem daar nu drijven in zijn ‘arkje van papier’, jongetje nog zonder naam.
Het verhaal van Mozes is realistisch – de ellende in Egypte, de terreur, het onveilige leven. Een moeder die haar kind los moet laten. Ga maar! Op hoop van zegen, van redding.

Het verhaal van Mozes is hoop­-vol – door het water heen wordt het kleine mannetje gered, gaat voor hem de toekomst open. Een doopverhaal.

In het Bijbelverhaal over de geboorte van Mozes wordt God helemaal niet genoemd. Het lijkt allemaal gewoon te gebeuren. Zoals zo vaak in het leven, toch? Dat maakt geloven soms ook zo moeilijk. Wat merk je nu van God? God werkt meestal door mensen heen. Het jongetje wordt gered. En juist aan dit jongetje maakt God jaren later zijn Naam bekend: ‘Ik ben – Ik ben er bij – Ik ben er wél bij …’

Het water is in de Bijbel ook de plaats waar de chaosmachten huizen. Het kan spoken op het water, zoals het in je leven spoken kan. En dan hoor ik Jezus die tijdens de storm op het meer tegen de wind en de golven zegt: ‘Zwijg! Wees stil!’ Ik zie Jezus, die zijn bange leerling Petrus uit het water trekt. Sterker dan de machten is Hij! Sterker dan het diepe water van de dood, waarin Hij zelf ondergaat, én opstaat, uittrekt op de derde dag, als het Pasen wordt.

Dat is het bericht dat de tijden door geklonken heeft in de kerk. God gaat met je mee, een leven lang en nog langer! Door het water. Hij trekt je er doorheen, Hij redt je eruit. Een belofte.

Fragmenten uit: Dooppreek van ds. Hans van Walsum uit Poortugaal, gehouden op zondag 18 februari 2024 in de Oude Kerk van Zoetermeer