OPEN HART EN OPEN OGEN

Groeien in gastvrijheid

SPANNEND • Het lijkt zo simpel, maar toch is het niet in elke kerk realiteit: gastvrij zijn. Wil je erop gericht zijn om meer mensen in je buurt met het Evangelie te laten kennismaken, dan is er in veel gevallen werk aan de winkel. Gastvrijheid begint bij jezelf en bij het elkaar in de ogen kijken. Gesprekken winnen aan waarde als jij over je eigen schaduw heen durft te springen. Soms valt het tegen, maar wil je verder komen, bewandel dan met open hart een weg van vrede. De vrede die je elke zondag meekrijgt als de ‘dienst buiten’ gaat beginnen.

‘Hé, je zit op mijn plek’
Vanaf 2022 heeft Alpha Nederland, bekend onder meer van de zo succesvolle Alpha-geloofs­cursussen, het project ‘Gastvrijheid’ in het leven geroepen. Gastvrijheid, zo definieert Alpha Nederland, is ‘het in alles rekening houden met gasten die voor het eerst de samen­komst bezoeken en hen zich welkom laten voelen’.
In 2022 hebben 75 kerken bezoek gehad van een mystery guest, die na afloop van zijn of haar bezoek een vragenlijst invulde en aan de projectleiding stuurde. Van de eerste 75 bezoeken bleek de gastvrijheid gemiddeld met het cijfer 6,7 beoordeeld te worden, maar wanneer mensen vriendelijk worden aangesproken bij ontvangst en afscheid stijgt dat naar een 7,5 gemiddeld.
De grootte van de geloofsgemeenschap heeft daar zeker mee te maken. In kerken met meer dan 250 aanwezigen geven mystery guests gemiddeld een 6,3 voor de gastvrijheid en voelt slecht 8 procent zich na afloop welkom en gezien. 52 procent gaf in de vragenlijst aan dat ze naar aanleiding van hun bezoek terug willen komen in die kerk.

Laat het wortel schieten
Wanneer je als kerk(leiding) verlangt dat mensen in de buurt Jezus ontmoeten en Hem gaan volgen, wil je gastvrij zijn. Je komt er niet mee weg door bijvoorbeeld per zondag een of twee mensen aan te wijzen als welkomstteam en vervolgens te verwachten dat alle gastvrijheid van hen komt. Om als kerk gastvrij te ZIJN, in plaats van gastvrij te DOEN, moet gastvrijheid wortelschieten in de cultuur van de hele gemeenschap. Cultuur verander je echter niet in één dag. Als je gemeente gewend is om een hand te krijgen bij de deur en verder niet of nauwelijks naar elkaar, laat staan naar gasten om hoeft te kijken, zal het tijd kosten om gastvrijheid in te bedden in de cultuur van je gemeente. In een Whitepaper-document dat vanaf de website van Alpha Nederland is te downloaden staan een paar praktische tips om te groeien in gastvrijheid.

Een paar praktische tips

Tip 1. Vertel het waarom van gastvrij zijn
Het kan lastig zijn als er opeens wordt verwacht dat je mensen aanspreekt na de viering, of wanneer de predikant halver­wege het kerkelijk jaar wat anders en minder gericht op insiders gaat preken. Het kan even wennen zijn wanneer er opeens wordt uitgelegd wat een collecte is en waarom we die doen. Daarom is het belangrijk om je gemeente mee te nemen in het ‘waarom’ van de verandering, die nodig is om mensen van buiten een goede ervaring te bezorgen. Herhaal dat ‘waarom’, zodat mensen steeds de motivatie voor de veranderingen blijven horen en beter accepteren.

Tip 2. Iedereen hoort bij het welkomstteam
Of je nu al jaren lid bent, of net komt kijken, je hoort allemaal bij het welkomstteam. Laat duidelijk zijn dat de hele gemeente gastvrij is. Dat kan al door een vriendelijk praatje wanneer je naast elkaar in de rij zit. Of door op iemand af te stappen die alleen staat bij de koffie, dat is niet alleen voor extravertelingen.
Gastvrijheid komt er in allerlei soorten en maten, net als de nieuwe gasten die hopelijk jouw kerk binnenstromen. Hier benoemen we er drie.

• Reactieve gastvrijheid Bijvoorbeeld de gastvrijheid van de crècheleider voor iemand die voor het eerst haar zoontje naar de oppas brengt. Je bent gewoon vanuit je rol gastvrij door in te spelen op de situatie en mee te denken in wat zij nodig hebben om deze eerste ervaring goed te laten verlopen.
• Proactieve gastvrijheid Zelf op iemand afstappen en zeggen: ‘Hé wat leuk om je te zien. Volgens mij hebben we elkaar nog niet eerder ontmoet, klopt dat?’ Als het een gast is, kun je vragen of deze het prettig vindt om even alleen te staan en alles in zich op te nemen of dat hij of zij juist wat over de gemeente wil horen. Proactief ben je ook door van te voren al na te denken wat gasten nodig zouden (kunnen) hebben bij een eerste bezoek.
• Radicale gastvrijheid Dit is een uitgaande beweging om de ander tegemoet te gaan. Het daagt je als kerk uit om manieren te bedenken waarop je gastvrij bent buiten de muren en buiten de eigen comfortzone. Want, laten we eerlijk zijn, gasten ontvangen in ONZE kerk is nog steeds het meest ongemakkelijk voor de gast. Die gaat een vreemd terrein op. Radicale gastvrijheid daagt uit om manieren te zoeken waarop de gast comfort ervaart en wijzelf wellicht wat comfort opgeven.

Alle drie de genoemde vormen van gastvrijheid heb je nodig in je gemeente. En dus is het helemaal niet erg als niet iedereen makkelijk op een nieuw gezicht afstapt. Je moet de diversiteit van de gemeente vieren, en daarmee ook ruimte geven aan ieder om te ontdekken welke vorm van gastvrijheid het beste bij hem of haar past. Daarnaast is het goed om toe te lichten dat gastvrijheid niet altijd comfortabel is. Als het goed is, merken we in onze wandel met Jezus dat het niet gaat om comfort. Het kan dus nodig zijn om je gemeente uit te dagen en te ‘stretchen’ om de comfortzone te verlaten.

Tip 3. Nodig mensen uit!
Er komt nooit een moment waarop je de perfecte gemeente hebt. En dus zal er nooit een ‘perfect moment’ zijn om je buurman uit te nodigen. Stap over het ongemak heen, en ga mensen uitnodigen. Vraag mensen bijvoorbeeld uit om als mystery guest jouw kerk te bezoeken en leer van hun feedback. Of de ander ‘ja’ zegt kun je niet regelen, maar uitnodigen valt wel binnen je mogelijkheden. Het belang van gastvrijheid zal groeien, want niemand wil dat zíjn buurman in een ongastvrije kerk terecht komt.
Wacht dus niet totdat je gastvrijheid een 10 krijgt, maar laat de investering in gastvrijheid en het uitnodigen samen oplopen. Voorkom dat je er vooral over blijft praten, of een nieuwe commissie inricht die erover gaat praten, of praatgroepen erover organiseert. Hup, aan de slag ermee! Het is spannend om gastvrij te ZIJN.

Bron: Alpha Nederland Zie ook alphanederland.org/mystery-guest

• Jan Blankespoor
KiZ-REDACTEUR