Diaken Joost Boogaard:

‘Heb oog voor het leed vlakbij’

INTERVIEW • Op het interessante gegeven van het bestaan van een Godsakker in de Meerpolder werd ik gewezen door Joost Boogaard, diaken in hart en nieren. Wij spraken over zijn tijd als diaken in de Ichthuskerk en lid van het ZWO-team en over zijn ideeën rondom het diaconaat. Zijn uitgangspunt is: ‘Heb uw naaste lief als u zelf.’

De Godsakker
Ten noordwesten van het dorp Zoetermeer lag al sinds men zich kon heugen het Zoetermeersche Meer, een ovaal binnenmeer, waarvan niemand meer wist hoe het was ontstaan. Vanaf de 14e eeuw werd er turf afgegraven en omdat men bang was dat het meer steeds groter zou worden, bedacht men dat het meer geld op zou brengen als het drooggelegd zou worden. In 1616 was de drooglegging een feit en werd het ovale meer verdeeld in dertig rechthoekige kavels. Er bleven daardoor stukjes land over en die kwamen ten goede aan de armen van Zoetermeer. In het octrooi van 1616 staat:

De bedijking zullen op elke honderd morgen er één, den honderdsten morgen, moeten bestemmen tot een Godsakker voor de armen van Zoetermeer, Zoeterwoude en Stompwijk.
Diaconie avant la lettre.

Bron: ’t Seghen Waert, Verenigingsblad van het Historisch Genootschap Oud Soetermeer, april 1990‘

Ik wil handen en voeten geven aan die Bijbelse opdracht’, zegt Joost. Hij deed dat acht jaren als diaken en teamlid voor Zending-Werelddiaconaat- Ontwikkelingssamenwerking en nu nog steeds als scriba van het protestantse College van Diakenen. Zijn diaconale betrokkenheid begon toen hij in 1995 lid werd van de ZWO-groep van de gereformeerde kerk De Olijftak, later opgegaan in de protestantse wijkgemeente Zoetermeer-Noord. ‘Diaconie en ZWO zijn één verhaal. Beide instanties zijn er voor de kwetsbare medemens, die hulp nodig heeft. Vanuit de ZWO- gedachte geldt dat met name voor mensen ver weg, en voor de diaconie gaat het ook om mensen dichtbij’, geeft Joost aan. ‘Heb ook oog voor het leed vlakbij.’

Vrachtwagen vol
Hij vindt het van belang dat er praktische hulp geboden wordt. Als voorbeeld noemt hij de Voedselbank, waar wordt (uit)- gedeeld, zodat iedereen genoeg heeft. Daar wordt door veel vrijwilligers veel goeds gedaan. Een ander voorbeeld is de grote inzet van veel gemeenteleden bij de inzamelingsactie vorig jaar voor de mensen in Oekraïne, waardoor een vrachtwagen vol hulpgoederen naar de oorlogs­gebieden gestuurd kon worden.

Zelfredzaamheid
Joost is ervan overtuigd dat mensen niet alleen geholpen zijn door geld of goederen aan te bieden, maar vooral ook door ze te leren waar hun mogelijkheden en kansen liggen om zelfredzaam te worden en te blijven.
Als voorbeeld schetst hij het Bijbelverhaal over Ruth, die niet afwachtte of er hulp kwam, maar zelf initiatief nam. Bij dit verhaal over het ‘aren lezen’ op de akker kwam Joost het interessante gegeven van de Godsakker in de Zoetermeerse polder in gedachten. Een prachtige associatie.
De projecten van de ZWO-groep gaan ook van het zelfredzaamheid-­ principe uit: niet alleen geven van geld en goederen, maar ook kennis en vaardig­heden delen. Dominee Henriëtte Nieuwenhuis heeft hiervoor het begrip ‘transformatief diaconaat’ bedacht: mensen in staat stellen om zelf in hun levensonderhoud te voorzien.

Iedereen diaken
Het geeft Joost een goed gevoel om nuttig te zijn voor de samenleving. Daarmee bedoelt hij de mensen dichtbij en ook buiten de kerkelijke gemeente. ‘Eigenlijk wordt het diaconale werk van ieder gemeentelid verwacht’, zegt hij. Samenwerking met andere instellingen en een professioneel netwerk opbouwen is daarbij noodzakelijk. Het is goed dat organisaties als de Voedselbank, Job- en Schuldhulpmaatje en de Diaconie samenwerken om te helpen waar het nodig is. Ook is Joost enthousiast over de zogenaamde ‘tijdcollecte’ van Stichting Present, waarvoor vaak oproepen uitgaan. Hierbij gaat het niet direct om armoede­bestrijding, maar om hulp van zeer praktische aard, zoals het opknappen van een tuin of huis door een groep vrijwilligers. Genoeg te doen dus.

Welkom kunnen voelen
Tot slot wil Joost nog kwijt dat hij het belangrijk vindt dat alle kwetsbare mensen zich van harte welkom kunnen voelen bij de diaconie. En dat iedere kerkelijke gemeente alert blijft op haar diaconale taken. ‘Omzien naar kwetsbare medemensen is altijd belangrijk geweest, al vanaf veel meer dan tweeduizend jaar geleden. Toen moest men al zorgen voor de weduwen en wezen.’ En zo kwamen we terecht bij de Godsakker in de Meerpolder.

Hanneke Lam
KiZ-REDACTEUR