De vergeten rode slaven

Stichting Herdenking Slavernijverleden Zoetermeer komt op voor Inheemsen

Naast de grote steden, gedenkt en viert ook Zoetermeer de afschaffing van de slavernij. De reden daarvoor is het relatief hoge aantal van 20.000 inwoners van de Surinaamse en Antilliaanse gemeenschap die bijdragen aan de Zoetermeerse samenleving. In hun huizen leven nog de verhalen voort van de slaven én de slavendrijvers. Die vormen nu onderdeel van de collectieve geschiedenis van een jonge stad.

De stichting Herdenking Slavernijverleden Suriname en de Nederlandse Antillen in Zoetermeer staat daarom jaarlijks stil bij de afschaffing van de slavernij met een viering en het leggen van een krans. Verbreding van kennis, verdieping van inzicht moet leiden tot een bundeling van krachten voor een gezamenlijke toekomst. Zoals 4 mei herdacht wordt en 5 mei gevierd wordt, zo vieren en gedenken wij Keti Koti oftewel Manspasi.

Wat is Keti Koti
Op 1 juli 2023 is het officieel 160 jaar geleden dat de slavernij in de voormalige Nederlandse koloniën in ‘de West’ werd afgeschaft. Hiermee kwam een einde aan tweeënhalve eeuw slavernij door de Nederlanders. In die periode haalden de Nederlanders zo’n 550.000 slaven weg uit West-Afrika naar Suriname en de Nederlandse Antillen. Onderweg overleed al vijftien procent van de ‘handelswaar’. Wie het overleefde, moest geketend en gebrandmerkt onder slechte omstandigheden en mishandeling werken op de plantages. Slechts enkelen wisten te ontsnappen. Zij stichtten in het oerwoud van Suriname nederzettingen, zoals Marowijne en Saramacca en op Curaçao Bandabou. De afschaffing van de slavernij wordt ook wel Keti Koti genoemd: ‘gebroken ketenen’. of Manspasi: ‘emancipatie’. Overigens waren de slaven na 1 juli 1863 niet direct vrij: als compensatie voor onderhoud en verlies van productiekrachten, moesten ze nog tien jaar doorwerken op de plantages.

Vergeten hoofdstuk
Sinds 25 april 1593 zijn vreemdelingen het grondgebied van Suriname binnengevallen op zoek naar goud. Het land werd gekoloniseerd eerst door Spanjaarden, daarna Engelsen en vervolgens door Nederlanders. Zonder instemming heeft de kolonisator Nederland het land Suriname aan immigranten overgedragen op 25 november 1975, alsof de oorspronkelijke volken niet bestaan. Het is een vergeten hoofdstuk in de geschiedenis.
De datum van 10 januari is de Vrijheidsdag van de Inheemsen. Het is geen gedenken van afschaffing slavernijverleden, zoals later aan de tot slaaf gemaakte Afrikanen de afschaffing geboden is op 1 juli 1863. De Inheemsen hebben zich vrijgevochten tot het bittere einde in Suriname en ook op andere plaatsen op het continent. Krijgers die hun leven op het spel gezet hebben voor het behoud en voortbestaan van onze volken, verstrengeld in het verbond van de Surinen (Rode Leger) op Surinaams grond gebied, die deel is van het continent Mapranum Abya Yala, ‘Land in bloei in broederschap zonder grenzen’.
In Suriname was dit de meest gevreesde elf jaar durende Rode Oorlog tegen de koloniale onderdrukking. Deze is geëindigd met het Vredesverdrag van Konkondari-Sani op 10 januari 1686 tussen Gouverneur Cornelis Aerssen van Sommelsdijck en de Helden van het Rode Leger onder leiding van Tunay. Daarbij werd afgesproken dat er op de plantages geen gebruik meer zou worden gemaakt van inheemsen. Dat is door onze voorouders afgedwongen. Toen de Engelsen en Nederlanders in de zeventiende eeuw voet aan land zetten, leefden er naar schatting 120.000 inheemsen. Vandaag de dag wordt hun aantal dus geschat op 20.000 mannen, vrouwen en kinderen, verdeeld over negen stammen.
Het Inter-Amerikaanse Hof voor de Rechten van de Mens heeft Suriname in 2016 opgedragen om grondrechten over te dragen aan de inheemsen. Daar zitten de Inheemsen nog steeds op te wachten ... Ondertussen gaat de roof door en worden de grondenrechten en mensenrechten geschonden. De gronden worden geroofd en vervuild met kwik en houtkap.

De marrons
Nog zo’n historisch wapenfeit: het waren de inheemsen die de gevluchte Afrikaanse slaven in het binnenland opvingen en leerden hoe ze in het bos konden overleven. Deze zogenoemde marrons vestigden zich in eigen dorpen in het oerwoud en vormen eeuwen later met meer dan 120.000 mensen de derde bevolkingsgroep van Suriname. De oude vriendschap heeft de inheemsen nog weinig opgeleverd. In de strijd om de macht in Suriname hebben de oorspronkelijke bewoners altijd aan het kortste eind getrokken.

Kranslegging
Bij de herdenkingsplaquette bij Castellum aan het Rakkersveld hebben B&W op vrijdag 30 juni 2023 een krans gelegd in het kader van deze ‘Herdenking van de rode slaven’. Rond de kranslegging was er feest met poëzie, dans, muziek, prodo wakka (modeshow), inheems ritueel, en toespraken.

https://www.slavernijztm.nl/